HẤP DẪN ~ (LT.CHUẨN) X (LT.CHUẨN)
CHÉP ĐÔI (HẤP DẪN ~ LT.CHUẨN X LT.CHUẨN )
DOUBLE COPY (GRAVITY ~ GAUGE X GAUGE )
74B
Trong lý thuyết chuẩn biên độ tương tác có dạng :
(factor mô tả màu sắc) x (factor mô tả động học) .
Các nhà vật lý lý thuyết vừa phát hiện một đối ngẫu mới giữa màu sắc và động học (new duality between color and kinematic).
Đối ngẫu này cho phép xây dựng một biên độ tán xạ hấp dẫn bằng cách thay thừa số màu bằng một thừa số động học. (This duality allows us to construct gravity amplitudes by a simple replacement of color factors by kinematic numerator factors).
Như thế ta có sơ đồ
GRAVITY= KINEMATIC CỦA GAUGE X KINEMATIC CỦA GAUGE
Và chúng ta có kết quả quan trọng : có được sự tương hợp tử ngoại (ultraviolet compatibility) của các phương án đối xứng (version symmetric) của hấp dẫn Einstein, vì trong sơ đồ mới hấp dẫn không còn chứa vô cực tử ngoại nữa (ultra violet).
Họ đã tìm được mối liên hệ kỳ diệu giữa lý thuyết chuẩn và hấp dẫn (surprising relation).
Ở đây không còn xuất hiên các vô cực tử ngoại ( UV infinities) cho nên hấp dẫn trở thành một lý thuyết thích hợp.
So sánh gravity và gauge
Xuất phát từ Lagrangian của Yang-Mills và hấp dẫn
Để đơn giản xét đỉnh 3-gluon (vertex):
Trên đây chỉ lấy 2 số hạng của gần 100 số hạng ,hằng số Newton nằm trong
Hãy so sánh 2 phương trình trên
Ứng dụng lợi thế on-shell, ta có cho 3-graviton
Ta thấy một điều rất kỳ diệu là biểu thức trên lại bằng đúng một chép đôi (double copy) của thừa số kinematic của đỉnh (vertex) Yang-Mills (on shell)
Như vậy người ta phát hiện được một mối liên hệ giữa hâp dẫn và lý thuyết chuẩn
Chúng ta viết kết quả trên bằng sơ đồ sau
HẤP DẪN ~ (LÝ THUYẾT CHUẨN ) X (LÝ THUYẾT CHUẨN)
Tiếp theo tác giả [1] nghiên cứu vấn đề vô cực tử ngoại (ultra-violet) và chứng minh rằng nếu sử dụng tiếp cận trên thì hấp dẫn không còn chứa vô cực tử ngoại trong khi nếu sử dụng phương pháp tính toán thông thường thì hấp dẫn chứa các vô cực violet, cho nên bất khả dụng.Đây có thể nói là một thành tựu quan trọng khi tính toán hấp dẫn theo sơ đồ trên. Về chi tiết xin xem [1].
KẾT LUẬN
Có thể nói rằng các nhà lý thuyết trường đã tìm được một phương pháp tính hấp dẫn không chứa vô cực tử ngoại bằng cách sử dụng mối liên hệ giữa hấp dẫn và lý thuyết chuẩn . Điều này không những cho phép tiếp cận hấp dẫn không chứa vô cực tử ngoại mà còn cho thấy sự liên hệ cấu trúc giữa hấp dẫn và lý thuyết chuẩn.
Kết quả này nhất định có nhiều tia sáng vào vấn đề thống nhất hấp dẫn với các tương tác khác mô tả bởi lý thuyết chuẩn.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
[1]ZVI BERN, Perturbative Quantum Gravity from Gauge Theory
Department of Physics and Astronomy
UCLA, Los Angeles, CA
90095-1547, USA
[2] Charlie Wood ,How Gravity Is a Double Copy of Other Forces
https://www.blogger.com/blog/post/edit/6367301289370266987/2984751492968772088
Nhận xét
Đăng nhận xét